کرچ شدن مرغ بومی تخمگذار چیست؟
به حالتی که مرغ بومی تخمگذار علاقه زیادی به خوابیدن بر روی تخم مرغ پیدا کرده، کرچ شدن می‌گویند. در اغلب نژادهای مرغ تخمگذار بومی این حالت ممکن است به وجود بیاید.
کرچ شدن سیستمی است که در ذات مرغ بومی وجود داشته تا به صورت طبیعی تولید جوجه ادامه پیدا کرده و نسل آنها منقرض نشود. که البته در حال حاضر با اختراع دستگاه‌های جوجه‌کشی معمولا از روش سنتی برای تولید جوجه استفاده نشده و جوجه‌کشی به خصوص در سطح وسیع با استفاده از دستگاه جوجه کشی انجام می‌گردد.
البته هنوز هم در برخی از روستاها که در حیاط به پرورش مرغ و خروس بومی پرداخته می‌شود، از مرغ کرچ برای تولید جوجه استفاده می‌شود.
با توجه به اینکه در هر بار کرچ شدن معمولا وقفه‌ای نسبتاً طولانی در تخمگذاری مرغ بومی تخمگذار ایجاد می‌شود؛ لذا پرورش‌دهندگان باید این توانایی را داشته باشند، که از کرچ شدن مرغ بومی تخمگذار جلوگیری نمایند. زیرا کرچ شدن مرغ بومی تخمگذار باعث می‌شود که سود دهی پرورش مرغ بومی تخمگذار کمتر شود.
این موضوع باعث شده تا پرورش دهندگان به دنبال آموزش روش هایی برای جلوگیری و یا از بین بردن حالت کرچی مرغ بومی تخمگذار شوند.
نشانه های کرچ شدن مرغ بومی تخمگذار
یکی از نشانه های کرچ شدن مرغ بومی تخمگذار صدای بسیار بلندی نسبت به سایر مرغ ها بوده که از خود نشان می دهند. معمولا مرغ کرچ دارای روحیه حساس تری نسبت به سایر مرغ ها بوده و ممکن است واکنش های متفاوتی نسبت به حضور انسان در محل از خود نشان بدهد. مرغ کرچ هرگز نمی تواند شادابی و سرحالی سایر مرغ ها را داشته باشد و در خوردن دان نیز بسیار ضعیف تر از سایر مرغ ها می شود. مرغ کرچ علاقه بسیار زیادی به خوابیدن در مکان های تاریک را داشته و با دیدن تخم مرغ فورا روی آنها می خوابد.
عوامل موثر در کرچ شدن مرغ بومی تخمگذار
اولین عامل در کرچ شدن مرغ بومی تخمگذار، به نژاد آنها بر می گردد. برخی از نژادها هرگز کرچ نمی شوند. برخی دیگر به ندرت کرچ شده و بعضی دیگر ممکن است در سال چندین بار کرچ شوند. معمولا نژادهای سبک بسیار کمتر از نژادهای سنگین کرچ می‌شوند. بدین ترتیب نژادهایی مانند لگهورن برای تخمگذاری بسیار مناسب‌تر می‌باشند. زیرا این نژادها می‌توانند به صورت پیوسته و بدون هیچگونه وقفه‌ای تخمگذاری را انجام بدهند. بدین ترتیب انتخاب نژاد مرغ بومی تخمگذار یکی از مواردی بوده که نیاز به تخصص بسیار بالایی داشته و بدون داشتن دانش فنی مناسب، نمی‌توان نژاد مناسب را انتخاب نمود.
آب و هوا از دیگر مواردی است که در کرچ شدن مرغ بومی تخمگذار می‌تواند دخیل باشد. تاریک بودن محل تخمگذاری و جمع نکردن سریع تخم‌مرغ‌ها می تواند از دیگر عواملی باشد که در کرچ شدن مرغ بومی تاثیرات بسیار زیادی دارد.
روش های مناسب برای رفع کرچی مرغ بومی تخمگذار
برای اینکه بتوان از کرچ شدن مرغ بومی تخمگذار خلاص شده، می توان از روش های مختلفی استفاده نمود. در ابتدا باید به این نکته اشاره نموده که با انجام برخی از روش های مدیریتی می توان به راحتی از کرچ شدن مرغ بومی تخمگذار جلوگیری نمود. اولین روش مدیریتی بر می گردد به انتخاب نژاد مرغ بومی تخمگذار، می توان با انتخاب نژادهای پر تولید و سبک از جمله لگهورن و دورگ رنگی، بدون هیچ گونه کرچ شدن به پرورش مرغ تخمگذار بومی پرداخت.
از دیگر روش های مدیریتی که از کرچ شدن مرغ تخمگذار بومی جلوگیری می کند، جمع کردن سریع تخم مرغ ها بوده، تا مرغ فرصت خوابیدن بر روی آنها را نداشته باشد. روشن کردن لانه های تخمگذاری و همچنین جابجایی مرغ تخمگذار بومی و یا لانه آنها می تواند از دیگر راهکار های مدیریتی برای جلوگیری از کرچ شدن مرغ تخمگذار بومی باشد.
با استفاده از داروهای سیترات کلومیفن، آسپرین و تاموکسیفن و… نیز می توانند باعث رفع کرچی مرغ تخمگذار بومی بشوند. چه از طریق دارو و چه با استفاده از روش های مدیریتی بخواهید کرچی مرغ بومی تخمگذار را رفع نمایید، باید آن را از گله جدا نموده و مانند سایر مرغ ها به خوبی آن را تغذیه نمود. مکان نگهداری مرغ تخمگذار بومی بهتر است خنک تر و روشنایی آن بیشتر از سایر مرغ ها باشد. بدین ترتیب دوره کرچی با سرعت بیشتری رفع خواهد شد.
گردآورندگان: واحد تحقیق و توسعه رویان طیور
جهت مشاوره با شماره ۰۹۱۱۳۱۴۲۳۹۵ تماس حاصل بفرمایید.
